Genetik test nedir, nasıl yapılır?
Genetik test kalıtsal olarak aileleri etkileyen hastalıklarla ilgili süreçlerin değerlendirilmesinde kullanılan tüm analizlere verilen isimdir. Bu testle kandan alınan DNA örneklerinde, kişinin kendisine ait DNA bazında bir farklılık varsa o tespit edilmektedir. Bu analiz eğer bize bir hastalığın genetik temelini işaret ediyorsa, testi yaptıran kişinin aile bireylerine de danışmanlık vermek mümkün oluyor. Böylece testle belirlenen hastalığa ailedeki diğer bireylerin yakalanmadan tespiti, yeni doğacak bebeklerin sağlıkla dünyaya gelebilmesi sağlanıyor.
Marmara Üniversitesi İstanbul Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Pınar Ata genetik testlerin genel anlamda birkaç türü olduğunu belirterek
“Bunlardan birinde preferik kandan alınan DNA üzerinde araştırma yapılarak hastalığı oluşturan genin dizilenmesi, gerçekleştirilir. Bir diğerinde iste kromozomlar sayılarak yapısal farklılıklar incelenir” diye konuştu.
Genetik tanı ile kilo vermek mümkün müdür?
Prof. Dr. Ata, genetik tanı yöntemiyle kişilerin metabolizma hızlarını etkileyen genetik farklılıklarının tespit edilebilmesi nedeniyle kişilerin kilo vermesinde, yapılan diyetlerin etkinliğinde, belirli enzimleri kodlayan genlerin önemli olduğunu ifade etti. Ata, “Bu konuda bireylere yapısal olarak farklı gıdalarla beslenmeleri, egzersizleri hangi durumlarda yapmaları gerektiği yönünde önerilerde bulunuluyor. Kanda lipitlerin, yağların çok yoğun olduğu, kolesterol yüksekliği gibi, ilerleyen zamanlarda kişileri daha farklı hastalıklara sürükleyen durumların beslenmeyle nasıl kontrol edileceği konusunda da genetik testler büyük rol oynayabilir” dedi.
Genetik testlerin sonuçları ne kadar süre sonra çıkar?
Yapılan testin özelliğine göre değişiyor. Eğer bir kromozom analiziyle, bir bireyin taşıdığı kromozomların sayısı ve yapıları değerlendirilecekse bu yaklaşık olarak en erken 2-3 haftada sonuçlanmaktadır.
Röportaj: Şebnem ÇETİNOĞLU
